Kemik Yaşı Nedir? ve Nasıl Belirlenir

Kemik yaşı, bireyin gerçek biyolojik yaşını yansıtır ve kemikleşme noktalarının kapanma sınırları ile belirlenir. Genellikle kız çocuklarında 18 yaş, erkek çocuklarında ise 19 yaş olarak kabul edilir. Kemik yaşının belirlenmesi, el bilek kemiklerinin röntgeni ile yapılır. Boyu kısa kalmış olan her yetişkinde, sol el ve bileğinin röntgeni çekilerek kemik olgunlaşması tespit edilir. Bu yöntemle iskelet olgunlaşması hakkında bilgi edinilir.

Kemik yaşı, doğum tarihi ile hesaplanan takvim yıllarını içerir. Hormonlar ve beslenmenin etkisiyle oluşan kemik yaşı, büyüme potansiyelinin hesaplanmasında ve çocuğun boyunun tahmin edilmesinde önemlidir. Ergenlik döneminde kemik yaşı ileri olan bir bireyin boyu daha az uzarken, kemik yaşı geri olan bir bireyin boyu daha fazla uzar. Bu nedenle, kemik yaşının ileri gitmesi ya da geri kalmasının fizyolojik bir değişimden mi yoksa patolojik bir sorundan mı kaynaklandığının bilinmesi gerekir.

Kemik yaşının saptanması, tiroit, gonadlar ve pitüiter bezleri etkileyen endokrin hastalıkların teşhisi için önem taşır. Çocukların kronolojik yaşlarına göre daha kısa boylu veya uzun boylu olmaları durumunda, bunun radyolojik olarak değerlendirilmesi gerekir. Kemik büyümesi sendromlarda, malformasyonda, beslenme alışkanlıklarında ve kemik displazilerinde azalma ya da artış gösterebilir.

Çocuklarda oluşabilecek skolyozu ve boy farklılıklarını düzeltmek için kemik yaşı hesaplanmalıdır. Siyah ırkta ve bazı etnik gruplarda kemik matürasyonu daha erken gerçekleşir. Kemik yaşında anormallik olduğunu belirlemek için, en az iki standart sapma farkı bulunmalıdır. Bunu değerlendirmek için birkaç metot bulunmasına rağmen, en çok kullanılan yöntem el ve bilek üzerinde oluşturulan atlastır. El ve bileğin kemik yapıları bu standart ölçülerle karşılaştırılarak kemik yaşı belirlenir. Atlas içinde her yaşa farklı olarak, sol el kullanılarak standartlar ve sapmalar belirlenmiştir.

Eğer kemiklerde bir anormallik, şekil bozukluğu, metabolik ve iskelet hastalıkları veya eklemleri etkileyen hastalıklar yoksa, bu yöntem uygulanabilir. Sağlıklı çocuklarda takvim yaşı ile kemik yaşı arasında 1-2 yıllık bir fark olması normal olarak değerlendirilebilir. Obez çocukların kemik yaşı diğerlerine göre daha ileridedir. Bunun yanı sıra, çocukların erken ergenlik dönemine girmesi kemik yaşının ileride olduğunun göstergesidir. Beslenme bozukluğu, metabolik hastalıklar, büyüme hormonu eksikliği ve ergenliğin gecikmesi durumlarında kemik yaşının takvim yaşından geri olduğu söylenebilir.