Humerus Humerus, kolda omuzdan dirseğe kadar uzanan bölümdür. Bu bölümde "kol kemiği" adı verilen tek bir kemik bulunur. Humerus, üst ucunda kürek kemiğiyle, alt ucunda ise radius (döner kemik) ve ulna (dirsek kemiği) ile eklem oluşturur. Humerus'un üst ve alt uçları ile bu uçlar arasında yer alan gövdesi bulunur. Humerus'un Anatomik Yapısı Humerus'un üst ucunda üç tane tümsek bulunur. Bunlardan iç yanda olan en büyüğüne "humerus başı" (caput humeri) denir. Eklem yüzeyiyle kaplı olan humerus başı, kürek kemiğinin "cavitas glenoidalis" adı verilen eklem yüzeyiyle eklemleşir. Bu sayede kol ve omuz arasında eklemleşme sağlanır. Humerus başının dış tarafında bir tümsek daha vardır ve bu küçük tümsek olarak tanımlanır. Küçük tümseğin dış yanında yer alan tümsek ise büyük tümsek olarak tanımlanır. Bu tümsek, humerus'un arka tarafından daha belirgin şekilde görünür. Humerus'un alt ucundaki oluşumlar ise iç yandaki "medial epikondil" adlı tümsek ve bunun dış yanındaki, makaraya benzeyen "troklea" adlı tümsektir. Eklem yüzeyiyle kaplı olan troklea, ön kolun ulna kemiğinin üst ucunda bulunan eklemle eklemleşir. Ulna'daki "troklea çentiği" adı verilen eklem bölgesi, makara şeklindeki troklea eklem yüzeyine oturur. Humerus'un ön tarafında, troklea'nın üzerinde "koronoid çentiği" adı verilen bir çukur bulunur. Bu çukurda, ön kol kol üstüne katlandığında ulna kemiğinde bulunan koronoid çıkıntı yer alır. Humerus'un arka tarafında troklea'nın üstünde başka bir çukur bulunur. "Olekranon çukuru" adı verilen bu çukura, kol ve ön kol arasındaki açının 180 derece olmasında ulna kemiğinin olekranon çıkıntısı girer. Humerus'un alt ucunun ön tarafında, troklea'nın dış yanında bir tümsek daha yer alır. Eklem yüzeyiyle kaplı bu tümsek "kapitulum" adını alır. Bu tümsek, radius kemiğinin başındaki eklem yüzeyiyle eklemleşir. Tümseğin dış tarafında "lateral epikondil" denilen bir tümsek yer alır. Kapitulumun üstünde "radial fossa" adı verilen bir çukur yer alır. Ön kolun kol üzerine katlanması durumunda bu çukurun içinde döner. Humerus Kırıkları Nasıl Oluşur? Humerus kemiği, doğrudan alınan darbelerle ya da dirsek yönünde olan aksiyel yüklenmelerle kırılabilir. Bunun dışında, omuz ve dirsek hareketlerinin yapılmasını sağlayan kasların ani kasılmaları, epilepsi nöbetleri gibi durumlar da humerus kemiğinin kırılmasına neden olabilir. Ayrıca, bilek güreşi sırasında da humerus kırıkları oluşabilir. Osteoporoz, kemik tümörleri, Paget hastalığı ve enfeksiyon gibi faktörler de humerus kırıklarının oluşmasına neden olabilir. Humerus Kırıkları Hangi Yaşlarda Etkili Olur? Humerus kırıkları üst uçta, alt uçta ve gövdede oluşabilir. Üst uçta meydana gelen kırıklar, 65 yaşından sonraki ileri yaşlarda daha yaygındır. İleri yaşlarda oluşan kalça kırığı ve el bileği kırıklarından sonra en çok görülen kırıklar olarak kabul edilirler. Gövde kısmında görülen kırıklar ise 55 yaşında ve daha önce daha yaygın şekilde görülür. Humerus Kırıkları Belirtileri Nelerdir? Kırıklar, şiddetli ağrı ve kolda şekil bozukluğuyla kendini gösterir. Hasta kolunu kaldıramaz, kırıkların birbirine sürtmesi nedeniyle ağrısı artar ve sürtme sesi duyulabilir. Kırık uçların yer değiştirmesiyle birlikte kolda kısalma oluşabilir. Hastalarda kemiğe yakın olan radial sinir zedelenirse, el bileği yukarıya doğru kaldırılamaz. Humerus Kırıklarının Tedavisi Nasıl Yapılır? Humerus kırıkları genellikle alçı, atel veya breys ile tedavi edilir. Ancak, kırıklarda radial sinir hasarı, kırıkların yer değiştirmesi, damar yaralanması gibi durumlar varsa cerrahi tedaviye başvurulur. Bu durumlarda ortopedik tedaviyle plak ve vida uygulaması yapılabilir. Kapalı kırıklarda ise çelik ya da titanyum tüp biçiminde çivilerle cerrahi tedavi tercih edilebilir. Ek Bilgiler
|