Omurga kemiklerinin anatomisi nasıldır?

İnsan vücudunun temel destek sistemi olan omurganın yapısal bileşenleri, bölgesel özellikleri ve işlevsel dinamikleri, hareket kabiliyetimizin ve nöral korumanın anatomik temelini oluşturur. Bu karmaşık kemik dizilimi, birbirine bağlı omurlar, diskler ve doğal eğriliklerle birlikte biomekanik bir şaheser olarak işlev görür.

19 Kasım 2025
Omurga Kemiklerinin Anatomisi

Omurga (columna vertebralis), vücudun aksiyel iskeletinin temel destek yapısını oluşturan, hareket yeteneği sağlayan ve merkezi sinir sistemini koruyan bir kemik dizisidir. Yetişkin bir insanda normalde 33-34 adet omur bulunur, ancak bunların bir kısmı erişkinlikte kaynaşarak daha az sayıda yapı oluşturur. Omurga, boyun (servikal), sırt (torasik), bel (lumbar), sağrı (sakral) ve kuyruk sokumu (koksigeal) olmak üzere beş ana bölgeden oluşur.

Omurga Bölümleri ve Omur Sayıları

  • Servikal Omurlar (C1-C7): Boyun bölgesinde bulunan 7 omurdur. C1 (Atlas) ve C2 (Axis) başın hareketlerinden sorumlu özelleşmiş yapılara sahiptir.
  • Torasik Omurlar (T1-T12): Göğüs (sırt) bölgesinde yer alan 12 omurdur. Kaburgalar bu omurlara eklem yapar.
  • Lumbar Omurlar (L1-L5): Bel bölgesindeki 5 omurdur. Vücut ağırlığının büyük kısmını taşıdığı için daha büyük ve sağlam yapılıdır.
  • Sakrum: 5 sakral omurun erişkinlikte kaynaşmasıyla oluşan üçgen şeklinde bir kemiktir. Leğen kemiği (pelvis) ile omurga arasında bağlantıyı sağlar.
  • Koksiks: 4 koksigeal omurun kaynaşmasıyla oluşan, küçük ve üçgenimsi yapıdır. Kuyruk sokumu kemiği olarak bilinir.

Genel Bir Omurun Anatomik Yapısı

Tipik bir omur, aşağıdaki temel bölümlerden oluşur (servikal, torasik ve lumbar omurlar arasında bazı farklılıklar olsa da genel yapı benzerdir):
  • Gövde (Corpus Vertebrae): Omurun ön kısmında yer alan silindirik, sağlam yapı. Yük taşıma işlevi görür ve omurlararası disklerle birbirine bağlanır.
  • Omur Arkı (Arkus Vertebrae): Gövdenin arkasından uzanan, halka şeklindeki kemik yapı. Omurga kanalını (spinal kanal) oluşturur ve içinden omurilik geçer.
  • Processusler (Çıkıntılar):
    • Spinous Process: Arkadan dışarı doğru uzanan, sırtımızda hissedebildiğimiz çıkıntı.
    • Transverse Processler: Her iki yana doğru uzanan yan çıkıntılar. Kas ve bağların tutunmasını sağlar.
    • Articular Processler (Eklem Çıkıntıları): Üst ve alt eklem çıkıntıları, komşu omurlarla eklem yaparak omurganın hareketini ve stabilitesini sağlar.
  • Foramen Vertebrale (Omurga Deliği): Omur gövdesi ve arkı tarafından çevrelenen boşluk. Tüm omurlar üst üste geldiğinde spinal kanalı oluşturur ve omurilik bu kanalın içinden geçer.

Omurlararası Diskler

Omur gövdesi arasında yer alan, şok emici görevi gören fibrokartilaj yapılardır. İki kısımdan oluşur:
  • Annulus Fibrosus: Diskin dış halkası, sağlam lifli dokudan oluşur.
  • Nucleus Pulposus: Diskin merkezindeki jöle kıvamlı yapı, basıncı eşit dağıtır.

Omurganın Eğrilikleri

Omurga düz bir çubuk değildir; yandan bakıldığında "S" harfine benzer doğal eğriliklere sahiptir. Bu eğrilikler, yük taşıma ve denge sağlama açısından önemlidir:
  • Servikal Lordoz: Boyun bölgesindeki içbükey eğri.
  • Torasik Kifoz: Sırt bölgesindeki dışbükey eğri.
  • Lumbar Lordoz: Bel bölgesindeki içbükey eğri.
  • Sakral Kifoz: Sakrumda bulunan dışbükey eğri.

Fonksiyonları

  • Destek: Baş, gövde ve üst ekstremitelerin ağırlığını taşır.
  • Hareket: Esnek yapısı sayesinde öne eğilme, arkaya eğilme, yana eğilme ve dönme hareketlerine izin verir.
  • Koruma: Spinal kanal içindeki omuriliği ve sinir köklerini korur.
  • Denge: Vücudun dik durmasını ve dengede kalmasını sağlar.

Omurganın bu karmaşık anatomik yapısı, onu insan vücudunun en hayati ve işlevsel yapılarından biri yapar.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Omurga Kemiği Özellikleri
Omurga Kemiği Özellikleri
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Leğen Kemiğinin Özellikleri
Leğen Kemiğinin Özellikleri
Omurganın Görevleri Omurganın Ana Görevleri
Omurganın Görevleri Omurganın Ana Görevleri
Kas Çeşitleri ve Özellikleri
Kas Çeşitleri ve Özellikleri
İskelet Nedir? İskelet Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
İskelet Nedir? İskelet Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Kemik Oluşumu ve Kontrolü
Kemik Oluşumu ve Kontrolü
Güncel
Eklem Sıvısının Özellikleri
Eklem Sıvısının Özellikleri
Güncel
Kemiklerin Yapısı ve Özellikleri
Kemiklerin Yapısı ve Özellikleri
Güncel
Çizgili Kasların Özellikleri
Çizgili Kasların Özellikleri
İnsan İskeleti Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
İnsan İskeleti Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Kas Lifleri Görevleri
Kas Lifleri Görevleri
Kemik Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Kemik Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Kasların Yapısı ve Özellikleri
Kasların Yapısı ve Özellikleri
Kısa Kemikler Hangileridir
Kısa Kemikler Hangileridir
Kas İsimleri Nelerdir?
Kas İsimleri Nelerdir?
Kemik Metastazı Özellikleri
Kemik Metastazı Özellikleri
Osteoblast Kemik Hücresi
Osteoblast Kemik Hücresi
Kemik Gelişiminin Önemi
Kemik Gelişiminin Önemi
Eklemler Kaça Ayrılır Türleri ve Özellikleri
Eklemler Kaça Ayrılır Türleri ve Özellikleri
İskelet Çeşitleri
İskelet Çeşitleri
Kafatası Nasıl Bir Yapıya Sahiptir?
Kafatası Nasıl Bir Yapıya Sahiptir?
;