Sarı kemik iliği hangi bölgelerde yer alır?

Sarı kemik iliği, esas olarak yağ (adipoz) dokudan oluşan ve erişkin bireylerde kemiklerin merkezî boşluklarında bulunan bir yapıdır. Adını içerdiği yağ hücrelerinin renginden alır ve başlıca görevi enerji deposu olarak işlev görmektir. Kırmızı kemik iliğine kıyasla kan hücresi üretiminde (hematopoez) sınırlı bir role sahiptir, ancak vücudun enerji ihtiyacı durumunda yağları mobilize edebilir. Erişkinlik döneminde, kırmızı kemik iliğinin yerini giderek sarı kemik iliği alır, bu da vücudun gelişimsel değişimine bağlıdır.

Sarı kemik iliği, insan vücudunda özellikle uzun kemiklerin diyafiz (gövde) kısımlarında ve bazı diğer kemiklerde yoğunlaşmıştır. İşte bu bölgelerin detaylı listesi:

• Uzun Kemiklerin Diyafiz Bölgeleri: Örneğin, femur (uyluk kemiği), humerus (pazu kemiği) ve tibia (kaval kemiği) gibi kemiklerin merkezî boşluklarında bulunur. Bu bölgelerde, kemik iliği boşluğu (medüller boşluk) tamamen sarı kemik iliği ile doludur ve enerji depolama işlevi ön plandadır.
• Kısa Kemikler: El ve ayak bileklerindeki karpal ve tarsal kemikler gibi kısa kemiklerde, erişkinlerde sarı kemik iliği hakimdir, ancak bu kemiklerin yapısı daha kompakt olduğu için miktarı sınırlı olabilir.
• Yassı Kemikler: Örneğin, kafatası kemikleri veya kaburgalar gibi yassı kemiklerde, erişkinlikte kırmızı kemik iliği yerini kısmen sarı kemik iliğine bırakabilir, ancak bu değişim kişinin yaşına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterir.
• Düzensiz Kemikler: Omurlar (vertebra) gibi düzensiz şekilli kemiklerde, sarı kemik iliği merkezî kısımlarda bulunur, ancak bu bölgeler aynı zamanda kırmızı kemik iliği de içerebilir, özellikle genç erişkinlerde hematopoez devam edebilir.

Sarı kemik iliğinin vücuttaki dağılımı, yaş, cinsiyet, beslenme durumu ve fizyolojik ihtiyaçlar gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Örneğin:

• Yaş: Yenidoğanlarda tüm kemik iliği kırmızı iken, yaş ilerledikçe uzun kemiklerdeki kırmızı iliğin yerini sarı kemik iliği alır. Yaşlı bireylerde sarı kemik iliği daha yaygındır.
• Hastalıklar veya Stres Durumları: Ağır kan kaybı veya anemiler gibi durumlarda, sarı kemik iliği kırmızı kemik iliğine dönüşebilir (rejenerasyon), böylece kan hücresi üretimi artar.

Sarı kemik iliği, öncelikle uzun kemiklerin diyafiz bölgelerinde, kısa ve yassı kemiklerin merkezî kısımlarında yer alır. Enerji deposu olarak kritik bir rol oynar ve vücudun metabolik ihtiyaçlarına uyum sağlar. Klinik açıdan, kemik iliği biyopsileri veya görüntüleme teknikleri (örneğin, MRG) ile değerlendirilebilir; anormal dağılımlar, çeşitli hematolojik hastalıkların teşhisinde ipucu verebilir. Genel olarak, sarı kemik iliğinin konumu ve işlevi, insan fizyolojisinin verimli enerji yönetiminin bir parçasıdır.