Burunda kemik büyümesi neden olur ve nasıl tedavi edilir?

Burunda kemik büyümesi, tıbbi adıyla "konka hipertrofisi", burun boşluklarının yan duvarlarında bulunan ve burundan geçen havayı nemlendirip ısıtan konka adlı yapıların anormal şekilde büyümesidir. Bu durum genellikle alt konkada (inferior konka) görülür ve burun tıkanıklığına yol açar. Kemik büyümesi, konkanın kemik kısmının kalınlaşması veya yumuşak dokusunun genişlemesi şeklinde olabilir.

Burunda kemik büyümesi çeşitli faktörlere bağlı olarak gelişebilir. Başlıca nedenler şunlardır:

• Alerjik rinit: Alerjenlere maruz kalmak, konkaların sürekli irritasyonuna ve büyümesine neden olabilir.
• Kronik sinüzit: Tekrarlayan sinüs enfeksiyonları, burun dokularında inflamasyon ve büyümeyi tetikleyebilir.
• Deviasyon (burun kemiği eğriliği): Burun septumunun eğri olması, hava akışında dengesizliğe yol açarak bir taraftaki konkanın kompanse edici büyümesine neden olabilir.
• Çevresel faktörler: Toz, duman, kimyasal irritanlar veya kuru hava gibi çevresel etkenler konkaları tahriş edebilir.
• Hormonal değişiklikler: Gebelik veya tiroid problemleri gibi durumlar burun dokularında şişmeye yol açabilir.
• İlaç kullanımı: Bazı tansiyon ilaçları veya burun spreylerinin aşırı kullanımı konka büyümesine katkıda bulunabilir.
• Yaşlanma: Yaşla birlikte burun dokularında dejeneratif değişiklikler görülebilir.

Bu durumun yaygın belirtileri şunlardır:

• Kalıcı burun tıkanıklığı (tek veya çift taraflı)
• Nefes almada zorluk, özellikle geceleri artış
• Horlama veya uyku apnesi
• Baş ağrısı ve yüzde dolgunluk hissi
• Koku alma bozukluğu
• Sık sinüzit atakları
• Burundan konuşma (rinolali)

Teşhis genellikle bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanı tarafından konur. Doktor, fizik muayene sırasında burun içini endoskop ile inceler. Gerekirse bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak konka büyümesinin boyutu ve yapısı değerlendirilir. Ayrıca alerji testleri veya solunum fonksiyon testleri yapılabilir.

Tedavi, büyümenin şiddetine, nedenine ve hastanın şikayetlerine göre değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

Hafif ve orta şiddetteki vakalarda ilaç tedavisi tercih edilir:

• Topikal nazal steroid spreyler: Burundaki inflamasyonu ve şişliği azaltır.
• Antihistaminikler: Alerjik nedenler söz konusuysa kullanılır.
• Dekonjestanlar: Kısa süreli rahatlama sağlar, ancak uzun süre kullanılmamalıdır.

İlaç tedavisine yanıt alınamayan durumlarda uygulanabilir:

• Radyofrekans ablasyon: Konka dokusunu küçültmek için radyofrekans enerjisi kullanılır.
• Lazer veya elektrokoter: Konka dokusunu yakarak küçültme işlemidir.
• Kriyoterapi: Dondurma yöntemiyle konka dokusunun küçültülmesi.

Şiddetli vakalarda veya diğer tedavilerin başarısız olduğu durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir:

• Konka rezeksiyonu: Konkanın bir kısmının çıkarılması işlemidir.
• Submukozal rezeksiyon: Konkanın kemik kısmının çıkarılması, mukoza korunarak yapılır.
• Endoskopik konka küçültme: Endoskop eşliğinde konkanın küçültülmesi.
• Septoplasti: Eşlik eden burun kemiği eğriliği varsa düzeltilmesi.

Cerrahi müdahale sonrası iyileşme süreci genellikle şu şekildedir:

• İlk birkaç gün hafif ağrı ve şişlik olabilir.
• Burun içinde kabuklanma ve hafif kanama görülebilir.
• Tam iyileşme birkaç hafta sürebilir.
• Doktorun önerdiği burun spreyleri ve nemlendiriciler kullanılmalıdır.
• Ağır egzersizlerden bir süre kaçınılmalıdır.

Burunda kemik büyümesini önlemek veya kontrol altına almak için:

• Alerjenlerden kaçının ve düzenli temizlik yapın.
• Burun nemlendirici spreyler veya tuzlu su solüsyonları kullanın.
• Sigara dumanı ve kirli havadan uzak durun.
• Doktor kontrolü olmadan burun spreylerini uzun süre kullanmayın.
• Düzenli KBB muayeneleri yaptırın.

Burunda kemik büyümesi, doğru teşhis ve tedavi ile kontrol altına alınabilen bir durumdur. Şikayetleriniz varsa, bir KBB uzmanına başvurarak uygun tedavi yöntemini belirleyebilirsiniz.