Ayak Kemiklerinin Özellikleri

Ayak kemikleri, ayak kemiği üzerine yapışan adaleler ve bağlardan oluşur. Her ayakta 26 kemik, 100'den fazla bağ ve 33 kas vardır. Ayak, üç grup kemikten meydana gelir: ayak bileği, ayak tarağı ve parmak kemikleridir. Yenidoğan çocuk ayağında kemik yerine kalsiyum içermeyen çok yumuşak, elastiki yapılar bulunur. Çocukların ayaklarındaki kalsiyum 10-12 yaşlarında bütünleşir. 50 yaşından sonraki insan ayağında 2 kemik daha oluşur, böylece ayaktaki kemik sayısı 28'e çıkar. Ayak bileği veya topuk kemikleri, ayağın arka bölümünde oluşurlar ve ayağın en büyük ve en güçlü kemik yapısına sahiptirler. Ayak bileği, iki sıralı dizi halinde 7 kemikten oluşur. Ayak bileği kemikleri ise; topuk kemiği, aşık kemiği, kayıksı kemik, 3 tane kama kemik (1., 2., 3. Cuneiforme kemikler) ve küp benzeri kemik yapılarıdır. Ayakta bulunan kemiklerin en büyüğü de topuk kemiğidir. Topuk kemiği, aşık kemiğiyle birlikte ayağın arka bölümünü meydana getirir.

Aşık Kemiği ve Ayak Bileği

Aşık kemiği, kaval kemiği ile kamış kemiğinin oluşturduğu çatalın içinde bulunur. Ayak bileği, üst üste iki eklem arasında bulunan karmaşık bir yapıya sahiptir. Gerçekte ayak bileği eklemi, tibianın dıştan ve üstten fibulanın (baldır bölgesinde tibianın arka dışı boyunca uzanan ince kemik) dıştan oluşturdukları yatakla talusun (ayak bileği kemiklerinin en üstte olanı) yuvarlak tavanı arasındaki ekleme denir. Ayak bileğinin yukarı ve aşağı hareketlerini sağlar. Eklem içindeki tüm kemiksi yüzeyler, eklem kıkırdağı ile kaplıdır. Ayak bileğinin sabitliğini bağlar sağlar. Dış yan bağlar, ayak bileğinin dış yanında olmasıyla bileğin içe doğru hareketini engeller. Ayrıca eklem seviyesinin hemen üzerinde tibia ve fibula syndesmos diye bir bağla bağlıdır ve bu bağ yüklenme sırasında iki kemiğin birbirinden açılmasını kısıtlar. Medikal tedavide en önemli yeri bağlardır.

Ayak Kemikleri ve Ayağın Fonksiyonu

İnsan yaşamak için hareket eder ve yer değiştirmek zorunda kalır. Ayak, kasları vasıtasıyla hareketini yapar. Barınağından dışarı çıkmak istemesi gibi dürtülerini de tatmin edici olması ve geriye dönmesi içindir. İnsanda da hareketlerini sağlayan organları bacakları ve ayaklarıdır. Ayaklar vücudun en alt kısmında bulunan ve yürümeyi sağlayan, dik durmaya yarayan, vücudun duruş değişikliğinde denge sağlayan organıdır. Vücudun tüm yükünü taşıdıkları için, tabandan temas ederek fiziksel açıdan en çok zorlanan uzuvlardır. Ayaklar vücudun en önemli köprüsü olur. Hakikaten ebadına göre ayaklar kadar üzerinde ağırlık taşıyan başka bir köprü düşünülemez. Ayak mekanik olarak bulunduğu yükleme sonucunda, diğer hastalıkların belirtilerini verebilir.

Ayak Hastalıkları ve Belirtileri

Şeker hastalığı ile damar bozukluğundan meydana gelen deri yüzeyindeki iyileşmeyen yaralar
Kalp ve akciğer komplikasyonlarının bazıları
Kansızlıktan doğan tırnaklarda kırılma ve gelişememe
Gut hastalığı adı altında büyük parmakta şişkinlik ve ağrılar
Romatoid artritte eklem bozukluğu
Aterosklerozda ayak soğuması ve ayak krampları

Ayrıca gün boyu giyilen ayakkabılar içinde vücut ağırlığını taşıdığı için en zor hareketleri yapmak durumundadır. Bu yüzden giyilen ayakkabı, ayak sağlığı açısından oldukça önem taşır. Dar olan ayakkabılar, aktif hareketleri kısıtlarken aynı zamanda ayağın kan dolaşımını da oldukça zorlaştırır. Bu da bazı hastalıklara sebebiyet verir. Sivri burun ayakkabılar, ayak sağlığını etkilediği gibi yüksek topuklu ayakkabılar da bel ve göğüs omurlarına, diz ve uyluk eklem yerlerine olumsuz yönde tesir eder.

Ayak Parmakları Kemikleri

Parmak kemikleri; baş parmakta iki ve diğer parmaklarda üçer tane olarak toplam 14 adet kemikten oluşur. Bu kemikler üzerinde yapışık halde çeşitli adale ve bağları ile ayağın bütünlüğünü ve fonksiyonel halini sağlar. Ayaklarda ark denilen ve vücut ağırlığını tabana vermesinde büyük oluşumlar yaratır. Her ayakta bulunan biri medial longitudinal ark ismini alan, ayağın iç kenarındaki uzunluğuna ark denilir. Bir diğeri transvers olarak ark ismini alan ayak tarak kemiğidir. Başlarının hemen arka kısmından geçen uzunluğunda ark olarak iki adet bulunur. Uzunluğu boyunca ark çöküklüğüne düz taban (Pes planus), enine olan ark çöküklüğüne de metatarsal düşüklüğü denilen bir durum meydana gelir.